هوش مصنوعی برق دنیا را می‌بلعد

در حالی که هوش مصنوعی در محصولات و خدمات بیشتری یکپارچه می‌شود، مصرف بالای برق، پاشنه آشیل این فناوری است که احتمالا تامین نیرو را در مضیقه قرار دهد. هنگامی که گوگل در هفته گذشته اعلام کرد آلایندگی جوی این شرکت از سال ۲۰۱۹ به میزان ۴۸ درصد افزایش یافته، انگشت اتهام را به سمت هوش مصنوعی گرفت. شرکت‌های فناوری آمریکایی سرگرم ساخت شبکه‌های وسیع از دیتاسنترها در سراسر جهان هستند و می‌گویند هوش مصنوعی موجب رشد مصرف برق شده است و توجهات را به سمت میزان مصرف انرژی این فناوری و تاثیر آن بر محیط‌زیست معطوف کرده‌اند.
هر بار که کاربری یک درخواست به یک چت‌بات یا ابزار هوش مصنوعی مولد ارسال می‌کند، این درخواست به یک دیتاسنتر ارسال می‌شود. حتی پیش از این مرحله، طراحی برنامه‌های هوش مصنوعی مانند مدل‌های زبانی بزرگ، به میزان عظیمی نیروی رایانشی نیاز داشت. همزمان رایانه‌ها برق زیادی مصرف می‌کنند و سرورها داغ‌تر می‌شود که به معنای نیاز به برق بیشتر برای خنک‌سازی آنهاست. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) اوایل امسال در گزارشی اعلام کرد دیتاسنترها به‌طور کلی ۴۰ درصد از مصرف برق در رایانش و ۴۰ درصد در خنک‌سازی را به خود اختصاص داده‌اند.
شرکت‌های بزرگ فناوری از زمان معرفی چت‌بات چت‌جی‌پی‌تی توسط شرکت اوپن‌ای‌آی در اواخر سال ۲۰۲۲، برای تجهیز محصولاتشان به هوش مصنوعی شتافته‌اند. اما کارشناسان زیادی نگران هستند که این محصولات جدید باعث افزایش مصرف برق شوند؛ زیرا خدمات هوش مصنوعی به مصرف برق بیشتری در مقایسه با خدمات معمولی نیاز دارند. به عنوان مثال، مطالعات مختلف نشان داده‌اند که هر درخواست صورت گرفته در چت‌جی‌پی‌تی تقریبا ۱۰ برابر یک جست‌وجوی معمولی در گوگل برق مصرف می‌کند. بنابراین اگر گوگل همه جست‌وجوها (حدود ۹ میلیارد جست‌وجو در سال) را به هوش مصنوعی سوئیچ کند، مصرف برق این شرکت به‌شدت افزایش پیدا می‌کند و اکثر این خدمات و محصولات جدید به مدل‌های زبانی بزرگ متکی هستند.
برنامه‌نویسی این الگوریتم‌ها بی‌نهایت فشرده بوده و معمولا مستلزم تراشه‌های رایانه‌ای است که برق زیادی مصرف می‌کنند. این تراشه‌ها به نوبه خود به خنک‌سازی بیشتری نیاز دارند که برق بیشتری مصرف می‌کند. قبل از دوران هوش مصنوعی برآوردها معمولا نشان می‌داد دیتاسنترها حدود یک درصد از تقاضای جهانی برای برق را تشکیل می‌دهند. در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی آمده است که دیتاسنترها، رمزارزها و هوش مصنوعی ‌مجموعا ۴۶۰ تراوات ساعت برق در سراسر جهان در سال ۲۰۲۲ مصرف کردند که تقریبا ۲ درصد از کل تقاضای جهانی برای برق بود. آژانس بین‌المللی انرژی برآورد کرده که این آمار می‌تواند تا سال ۲۰۲۶ دو برابر شود که معادل آمار مصرف برق در ژاپن است.
الکس دو وریس، محققی که وب‌سایت دیجی اکونومیست را اداره می‌کند، مدل مصرف برق مورد هوش مصنوعی را با تمرکز بر پیش‌بینی‌های فروش شرکت آمریکایی انویدیا که بر بازار سرورهای تخصصی هوش مصنوعی مسلط است، طراحی کرده. وی در تحقیقاتی در اواخر سال گذشته به این نتیجه رسید که اگر فروش پیش‌بینی شده انویدیا برای سال ۲۰۲۳ درست بوده و همه این سرورها مورد استفاده قرار بگیرند، به تنهایی عامل مصرف برق سالانه ۸۵.۴ تا ۱۳۴ تراوات ساعت خواهند بود که مشابه مصرف برق آرژانتین یا سوئد است. این محقق تاکید کرد آماری که در این گزارش ارائه کرده، محافظه‌کارانه بوده؛ زیرا او نیازهای سرمایشی را به حساب نیاورده است.
به گزارش ایسنا،بزرگ‌ترین بازیگران در عرصه هوش مصنوعی و دیتاسنتر شامل آمازون، گوگل و مایکروسافت تلاش کرده‌اند با خرید میزان زیادی انرژی تجدیدپذیر، ردپای کربن خود را کاهش دهند. پراساد کالیانارامان، یکی از مقامات آمازون اظهار کرد: «واحد دیتاسنتر این شرکت (خدمات وب آمازون)، بزرگ‌ترین خریدار انرژی تجدیدپذیر در جهان امروز است.» خدمات وب آمازون متعهد شده است تا سال ۲۰۴۰ به یک شرکت کربن صفر تبدیل شود. گوگل و مایکروسافت هم متعهد شده‌اند تا سال ۲۰۳۰ به این هدف برسند اما ساخت دیتاسنترهای جدید و افزایش استفاده از دیتاسنترهای فعلی، به اهداف انرژی سبز کمکی نمی‌کند. گوگل و مایکروسافت در گزارش‌های اخیر اعلام کرده‌اند که انتشار گازهای گلخانه‌ای آنها در چند سال اخیر افزایش یافته‌اند. گوگل رشد ۴۸درصد آلایندگی خود از سال ۲۰۱۹ و مایکروسافت افزایش ۳۰ درصدی آن از سال ۲۰۲۰ را اعلام کرده است؛ اما هر دو، هوش مصنوعی را عامل این افزایش انتشار آلایندگی معرفی کرده‌اند. بر اساس گزارش ژاپن تایمز، برد اسمیت، رئیس مایکروسافت، در ماه مه به بلومبرگ گفت: «این وعده پیش از رشد انفجاری هوش مصنوعی داده شده بود!»